Wellbeing to nie jest rozdawanie pracownikom jabłek

W naszym kraju powstało już wiele poradników na temat wellbeingu. Niestety, w oczach wielu przedstawicieli biznesu ta koncepcja szybko straciła na wartości. Podczas gdy badacze i teoretycy się nim zachwycają, praktycy często widzą go jako przelotną modę. Zupełnie oderwaną od realiów biznesowych. Często kojarzą go z turkusowymi organizacjami, biurami z masażami i czekoladowymi piątkami. W efekcie, każda osoba, która porusza ten temat, jest postrzegana jak „akwizytor próbujący sprzedać zbędne gadżety”.

Nie chcę powtarzać modnych sloganów. Nie zamierzam angażować Państwa czasu na promowanie popularnych amerykańskich idei, które nie mają rzeczywistego wpływu na wyniki firmy ani praktycznego zastosowania. Zdaję sobie sprawę, jak dziś postrzegany jest wellbeing w biznesie. Dlatego proponuję, abyśmy zaczęli od nowa, od podstaw, aby móc świadomie ocenić przydatność i znaczenie tej koncepcji dla biznesu i naszej gospodarki.

Czym Jest Wellbeing?

Wellbeing to coś więcej niż rozdawanie pracownikom jabłek czy organizowanie zajęć mindfulness. To głęboka refleksja nad swoim życiem i poszerzanie własnej świadomości. Wellbeing to mądre dbanie o siebie i świadome budowanie jakości swojego życia. Oznacza poszukiwanie drogi do realizacji swojego celu, rozwijanie potencjału i osiąganie wysokiej produktywności.

Koncepcja wellbeing jest kontynuacją i współczesną adaptacją teorii Maslowa. Abraham Maslow w swojej hierarchii potrzeb przedstawił model, w którym ludzkie potrzeby są uporządkowane według ich ważności. Zaczynając od podstawowych potrzeb fizjologicznych, a kończąc na samorealizacji. Wellbeing można postrzegać jako rozwinięcie tej teorii, które uwzględnia nowoczesne realia i wyzwania. Tak jak teoria Maslowa zakłada, że zaspokojenie podstawowych potrzeb jest warunkiem do osiągnięcia wyższych stanów satysfakcji i rozwoju, tak koncepcja wellbeing podkreśla konieczność dbania o różnorodne aspekty życia, aby osiągnąć ogólny stan dobrostanu.

Współczesne podejście do wellbeingu integruje elementy fizyczne, psychiczne, emocjonalne i społeczne. Podobnie jak teoria Maslowa uwzględniała potrzeby fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności, uznania i samorealizacji. Jednak wellbeing idzie o krok dalej, proponując bardziej holistyczne i zrównoważone podejście do życia.

W tej koncepcji szczęśliwi jesteśmy wtedy, gdy dbamy o równowagę między różnymi sferami naszego życia. Natomiast działamy kontrproduktywnie, gdy skupiamy się na jednej sferze kosztem innych lub gdy staramy się maksymalizować wszystkie obszary jednocześnie. Kluczem jest bowiem inwestowanie energii w te obszary, które są dla nas najważniejsze w danym momencie życia. Natomiast równowaga ta nie oznacza, że wszystkie potrzeby muszą być zaspokajane w jednakowym stopniu w każdej chwili, ale że jesteśmy świadomi naszych potrzeb i dążymy do ich harmonijnego zaspokojenia, dostosowując nasze działania do aktualnych priorytetów i okoliczności.

Pięć Wymiarów Wellbeingu

Wellbeing odnosi się do pięciu podstawowych wymiarów ludzkich potrzeb, które obejmują:

Potrzeby Fizyczne: Zdrowie i Kondycja

Dbałość o ciało, zdrowie i kondycję jest istotnym elementem wpływającym na odczuwaną przez nas jakość życia. Regularne zaspokajanie podstawowych potrzeb, takich jak sen, odpowiednie odżywianie, aktywność fizyczna i odpoczynek, stanowi podstawę egzystencji każdego człowieka. Bez tego nie można mówić o wellbeingu.

W kontekście miejsca pracy, a także wyzwań dla biznesu w Polsce, musimy więc skończyć z kulturą nadużywania zasobów ludzkich. Pracy po 10 i więcej godzin dziennie, oczekiwania pełnej dostępności pracowników – w nocy, w trakcie choroby czy podczas urlopu. Nadszedł czas, aby zarządy i decydenci polskich firm uświadomili sobie, że takie praktyki nie mają wiele wspólnego z produktywnością. Działając we własnym interesie firmy powinny zacząć realnie promować kulturę organizacyjną, która wspiera zdrowie i kondycję swoich pracowników, tworząc tym samym warunki sprzyjające ich pełnej efektywności i dobremu samopoczuciu.

Potrzeby Materialne: Stan Posiadania, Cash Flow

Jakość życia i dobrostan dotyczy także naszej satysfakcji finansowej. Przy czym nie polega ona na posiadaniu dużej ilości pieniędzy, ale na ich wystarczającej ilości, która zapewnia godne życie. W tym obszarze firmy powinny przede wszystkim zapewnić godziwe i sprawiedliwe wynagrodzenie za pracę. W ramach możliwości także oferować programy edukacyjne, które pomogą pracownikom zarządzać swoimi finansami. 

Potrzeby Psychiczne: Sens, Motywacja, Emocje

Potrzeby psychiczne są fundamentalne dla poczucia spełnienia i motywacji w życiu. Ważne jest robienie czegoś, co nadaje życiu sens, niezależnie od tego, czy chodzi o pracę zawodową, pasje, czy relacje międzyludzkie. Istotne jest, abyśmy czuli, że nasze działania mają znaczenie i przyczyniają się do naszego dobrostanu, kierując się przy tym naszymi wartościami i przekonaniami. 

W tym kontekście firmy powinny tworzyć środowisko, w którym pracownicy czują, że ich praca ma znaczenie i że mają oni realny wpływ. Coraz większe znaczenie ma również zapewnienie bezpieczeństwa psychologicznego pracowników oraz wsparcie emocjonalne w miejscu pracy.

Przeczytaj także: Portret pracowników w złotej erze postępu i dobrobytu

Potrzeby Społeczne: Relacje Prywatne i Zawodowe, Społeczność

Wellbeing w zakresie potrzeb społecznych obejmuje budowanie i utrzymywanie pozytywnych relacji zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej. W miejscu pracy będziemy mówić przede wszystkim o relacjach z kolegami, koleżankami oraz przełożonymi. Silne, oparte na zaufaniu relacje między współpracownikami zwiększają zaangażowanie, satysfakcję z pracy i wydajność. Dlatego ważne jest tworzenie kultury organizacyjnej, która promuje zdrowe relacje.

Równie istotne jest angażowanie się w działania na rzecz lokalnej społeczności. Takie inicjatywy zwiększają poczucie sensu i przynależności pracowników. To przekłada się na większe zadowolenie z pracy i poczucie, że ich działania mają realny wpływ. Choć zaangażowanie w życie lokalnej społeczności jest nastawione na pomoc, tworzy również sprzężenie zwrotne między dawcami a biorcami. W ten sposób firmy budują pozytywny wizerunek i zyskują większe zaufanie zarówno wśród pracowników, jak i klientów. Dodatkowo, wspólne działania na rzecz społeczności lokalnej sprzyjają budowaniu więzi między pracownikami. A to prowadzi do lepszej współpracy w miejscu pracy. 

Tworzenie środowiska, w którym pracownicy mogą budować pozytywne relacje i angażować się w społeczność, przynosi korzyści zarówno im samym, jak i całej organizacji.

Potrzeby Duchowe: Homo-Creator, Absolut

Dobrostan duchowy obejmuje refleksję nad głębszymi wartościami, poszukiwanie wewnętrznego spokoju oraz rozwijanie duchowej świadomości. Dla wielu osób może to oznaczać praktyki religijne, medytację, rozwijanie kreatywności, lub zaangażowanie w działalność, która przynosi głęboką satysfakcję i poczucie spełnienia.

Czy dobrostan duchowy powinien dotyczyć pracodawców? To trudne pytanie. Pracodawcy mogą odgrywać rolę w wspieraniu duchowego wellbeingu pracowników, ale z pewnością jest to delikatna i indywidualna sfera. Pracodawcy mogą na przykład tworzyć środowisko pracy, które szanuje różnorodność duchowych przekonań i praktyk pracowników, promując kulturę otwartości i tolerancji. Idąc dalej, mogą oni także udostępniać miejsca w biurze, gdzie pracownicy mogą się wyciszyć, zrelaksować lub pomedytować. 

Należy jednak pamiętać, że obszar duchowy wellbeingu jest niezwykle osobistym aspektem życia. Dlatego ważne jest, aby podejmując inicjatywy w tym obszarze robić to w sposób nienarzucający się i respektujący indywidualne granice. Firmy nie powinny namawiać ani organizować żadnych praktyk duchowych ani religijnych w miejscu pracy. Ostatecznie, każdy pracownik powinien mieć wolność wyboru, w jaki sposób chce realizować swoje duchowe potrzeby i pracodawcy powinni szanować tę autonomię.